“Het kan toch niet”, zei de oude joodse man waar ik op bezoek was, “ik heb nooit over de oorlog gesproken. Hoe kan mijn dochter dan een oorlogstrauma hebben? Ik heb toch niks fout gedaan?” Transgenerationele traumatisering heet het, als onverwerkte emoties van grootouders en ouders woordeloos op de kleinkinderen worden overgedragen.
Hoe zou het geweest zijn voor deze man, voor mijn joodse grootouders en al die andere mensen van die generatie, om zoveel mee te maken dat het beter is om er niet over te praten. Ook in mijn familie werd niet over het (oorlog)verleden gesproken, om de kinderen niet te belasten. Ik denk ook dat voelen te veel pijn deed.
Ik heb altijd een somberte bij me gehad. Een verdriet dat ik niet kon plaatsen. Het gevoel dat ik beter vast kon beginnen met mezelf te verdedigen, voordat ik aangevallen zou worden. Ik ken ook het gevoel wel dat als ik zou gaan voelen, dat alles zo donker zou worden dat ik er in zou kunnen verdwijnen.
“Wat is het belangrijkste dat Reiki je heeft gebracht”, vroeg iemand me laatst. Ik moest er even over nadenken. Ik weet het nu. Ik heb leren voelen. Als diepe wonden niet worden doorvoelt, kunnen ze onbedoeld worden doorgegeven. En het verdedigingsmechanisme van niet-voelen ook.
Reiki bracht me op zoveel mooie plekken, bij zoveel mooie mensen: innerlijk kindwerk, familie opstellingen, the journey van Brandon Bays en Ki-training bij Paul Mitchell. Ik heb de afgelopen jaren geleerd te zijn met wat er is. Dat er zoveel liefde is voorbij de pijn, voorbij het verdriet, voorbij de angst. Ik had het de oude joodse man wel willen vertellen, maar ik zag de tranen in zijn ogen. Ik zei:”iedereen doet wat hij kan.”